نقش اعتدال‌ والدین در سلامت روان‌ فرزندان از منظر قرآن و روایات

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، شاهرود، ایران، (نویسنده مسئول)،

2 استادیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، شاهرود، ایران

1022064/arq.2022.338288.1081

چکیده

اعتدال به معنای‌ میانه‌روی،‌ رفتار و حالتی است که از هرگونه افراط‌وتفریط به‌دور باشد. اعتدال‌ نقش تعیین‌کننده‌ای‌ در رفتار‌های تربیتی و سلامت روان‌ والدین و فرزندان دارد. رفتار معتدل والدین با‌ فرزندان،‌ عاملی است که خانواده را به کمال،‌ سعادت و خوشبختی سوق می‌دهد.‌ این پژوهش به روش‌ توصیفی_تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای‌ در پی پاسخ به این سؤال است که از نگاه قرآن کریم و روایات،‌ اعتدال‌ والدین در سلامت روان‌ فرزندان چه تأثیری‌ دارد؟‌ نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اعتدال از ابعاد مختلف عاطفی، عبادی، اقتصادی و ... در‌ این مسئله مؤثر است.‌ رعایت اعتدال در عواطف و احساسات، از ایجاد عقده و حسد بین فرزندان‌ و آثار زیان‌بار محبت‌های‌ نامتعادل‌ پیشگیری می‌کند‌ و باعث‌ سلامت روانی فرزندان‌ می‌شود. عبادت در همۀ ابعادش برای انسان امری ضروری است،‌ و رعایت اعتدال در امور عبادی باعث پیشگیری از نفرت و دل‌زدگی از عبادت و تشویق فرزندان به عبادت پروردگار شده و این امر در‌ سلامت معنوی‌ فرزندان نقش بسزایی دارد. اعتدال اقتصادی، دوری از افراط‌وتفریط در مصرف، هزینه، انفاق، دوری از بخل،‌ تنگ‌نظری، اسراف، زیاده‌روی و پاسخ‌گویی مناسب‌ و شایسته به نیاز‌های طبیعی فرزندان، باعث رونق و پایداری امور مالی خانواده، اعتمادبه‌نفس، استقلال و آرامش روانی‌ فرزندان خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of parental moderation in children's mental health from the perspective of Quran and hadiths

نویسندگان [English]

  • Mohamadesmail Salehizadeh 1
  • ruhollah mohammadi 2
1 Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Shahroud, Iran, (Responsible Author),
2 Assistant Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, University of Holy Quran Sciences and Education, Shahroud, Iran
چکیده [English]

Moderation (I’tidal) means a behavior and a state that is far from any extremes. Moderation plays a decisive role in the educational behavior and spiritual health of parents and children. The moderate and balanced behavior of parents with children is the factor that leads the family to perfection, prosperity and happiness.
This descriptive-analytical research, using library sources, seeks to answer the question, what is the effect of parental moderation on children's spiritual health from the perspective of the Holy Quran and hadiths?.
The results of this research indicate that moderation is effective in this regard from different dimensions such as the emotional, worshipping, economic, and so on. Observance of moderation in emotions and feelings prevents the creation of complexes and jealousy among children and the harmful effects of unbalanced affections and promotes the mental health of children. Worship in all its dimensions is essential for humans, and observing moderation in worship prevents hatred and discouragement from worship itself and encourages children to worship God Almighty, and this plays a significant role in children's spiritual health. Economic moderation, avoiding excesses in consumption, spending, donating, avoiding stinginess, narrow-mindedness, extravagance, indulgence, and responding appropriately and properly to the natural needs of children will lead to the prosperity and stability of family finances, self-confidence, independence, and mental peace of children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moderation
  • Parents
  • Children
  • Emotional Moderation
  • Moderation In Worship
  • Economic Moderation
  1. منابع

    • قرآن کریم
    • نهج البلاغه
    1. ابن شعبه، حسن بن علی (1376)، تحف العقول (رهارود خرد)، ترجمه: پرویز اتابکی، چاپ اول، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع دار صادر.
    3. ابن ‌بابویه، محمد بن علی، (1382)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه: انصاری، چاپ اول، قم، نسیم کوثر.
    4. ابوالقاسمی، محمد جواد، (1391)، «مفهوم‌شناسی سلامت معنوی و گستره آن در نگرش دینی»، فصلنامۀ اخلاق پزشکی، س6، ش 20.
    5. احمدی میانجی، علی، (1419ق)، مکاتیب الرسول صلّی الله علیه و آله و سلّم، چاپ اول قم، دارالحدیث.
    6. آقا جمال خوانساری، محمد بن حسین (1366)، شرح آقا جمال خوانساری بر غرر الحکم و درر الکلم، چاپ: چهارم، تهران، دانشگاه تهران.
    7. برقی، احمد بن محمد بن خالد، (1371ق)، المحاسن، چاپ دوم، قم، دار الکتب الإسلامیة.
    8. پیاژه، ژان (1369)، روان شناسی کودک و اصول تربیتی جوانان، ترجمه: عنایت الله شکیباپور، نشر نیما.
    9. تمیمی آمدی، عبد الواحد، (1366)، تصنیف غرر الحکم و دررالکلم، چاپ اول، قم، دفتر تبلیغات.
    10. حسینی، ابوالقاسم، (1369)‌ اصول بهداشت روانی، بی‌چا، مشهد، دانشگاه مشهد.
    11. حسینی زبیدی، محمد مرتضی، (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، چاپ اول، بیروت، دارالفکر .
    12. دلشاد تهرانی، مصطفی، (1383ش)، سیرۀ نبوی «منطق عملی»، چاپ دوم، تهران، دریا.
    13. رضایی اصفهانی، محمد علی، (1387)، تفسیر قرآن مهر، چاپ اول، قم،‌ پژوهشه‌ای تفسیر و علوم قرآن.
    14. صانعی، مهدی، (1350)، بهداشت روان در اسلام، چاپ اول، قم، بوستان کتاب.
    15. العروسی الحویزی، عبد علی بن جمعة، (1415ق)، تفسیر نور الثقلین، چاپ چهارم،  قم، اسماعیلیان‏.
    16. عمید، حسن، (1390)، فرهنگ عمید، چاپ 38، تهران، نشر آگاه.
    17. عیاشی، محمد بن مسعود، (1380ق)، تفسیر العیاشی، چاپخانۀ علمیه تهران.
    18. فیض الاسلام اصفهانی، علی‌نقی، (بی‌تا)،‌ بنادر البحار (ترجمه و شرح خلاصه کتاب العقل و العلم و الجهل جلد 1 و2 بحار الأنوار)، چاپ اول، تهران، انتشارات فقیه.
    19. کلینی، محمد بن یعقوب، (1375)، الکافی، ترجمه: محمدباقر کمره‌ای، چاپ سوم، قم، اسوه.
    20. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، (1403ق)، بحار الأنوار، چاپ دوم، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‏.
    21. مرکز فرهنگ و معارف قرآن، (1382ش)، دایرة المعارف قرآن کریم، چاپ سوم، قم، بوستان کتاب.
    22. مکارم شیرازی، ناصر وهمکاران، (1371)، تفسیر نمونه، چاپ دهم، تهران، دارالکتب اسلامیه.
    23. هاشمی رفسنجانی، اکبر، ( 1383)، فرهنگ قرآن،‌ چاپ دوم، قم، بوستان کتاب.