نقش هیجان های عشق و نفرت( حب و بغض) در انگیزش اخلاقی با نگرشی به آ یات و روایات

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآنی گرایش ادبی، دانشگاه علوم و معارف قران کریم

2 استادیار، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

1022064/arq.2021.138620

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناساندن نقش هیجان های عشق و نفرت در انگیزش اخلاقی است. در این تحقیق با روشی تحلیلی و عقلی به سراغ روایات و آیات قرآن کریم رفتیم ، همچنین در کتب دیگر اخلاقی و روانشناسی جست و جو کرده و مطالبی را در ارتباط با این موضوع گردآوری نمودیم. یافته های پژوهش نشان داد که شناخت برای ایجاد انگیزش اخلاقی کافی نمی باشد و به هیجاناتی نظیر حب و بغض هم نیاز است. این مطلب به خوبی از آیات قرآن کریم و روایات استفاده می شود اما حب و بغض برای اینکه انگیزش اخلاقی را ایجاد کنند باید دارای شرایطی باشند که از آن جمله ضرورت همراهی آنها با یکدیگر و تعلق آنها به متعلقاتشان به خاطر خدا می باشد. در پایان هم آثار حب و بغض بیان شد که از آن جمله اطاعت از خدا و رضای به قضای او و انس والفت با وی می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE ROLE OF LOVE AND HATRED EMOTIONS IN MORAL MOTIVATION WITH A VIEW TO VERSES AND HADITHS

نویسندگان [English]

  • Akram Rahimi 1
  • Mehdi Abdollahipour 2
1 Master's degree, Quranic sciences, literary orientation, Holy Quran University of Sciences and Teachings,
2 Assistant Professor, University of Holy Quran Sciences and Teachings
چکیده [English]

The purpose of this study is to identify the role of love and hatred emotions as the two sensual characteristics of human beings in moral motivation. Love means the gentleness of the human soul with something, and as a result, being attracted to it, and hatred means that the human soul is not gentle with something, and as a result, abhorring it. Moral motivation is the force that drives us to moral behavior. In this research, with analytical and rational method, the narrations and verses of the Holy Quran as well as moral and psychological books have been searched and materials related to this subject have been collected. Findings showed that cognition is not enough to create moral motivation, rather, emotions such as affection and abhorrence are needed, and however, love and hatred in order to create moral motivation must have circumstances such as the necessity of the two accompanying each other and their attachments to anything for the sake of God. In the end, the effects of love and hatred were expressed, including obedience to God, satisfaction with His judgment, and friendship with Him

کلیدواژه‌ها [English]

  • Affection
  • Abhorrence
  • Moral Motivation
  • Love
  • Hatred
  1. ابن­بابویه، محمد بن علی، (1363)، من لا­یحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  2. ابن­مسکویه، احمدبن محمد، (1366)،تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم، انتشارات بیدار.
  3. ابن­منظور، محمد بن مکرم، (1374)، لسان العرب‏، چاپ سوم، بیروت، دار صادر.
  4. ارفع، کاظم، (1373)، اخلاق در قرآن، تهران، انشارات فیض کاشانی.
  5. انصاریان، حسین، (1368)، فروغی از تربیت اسلامی، تهران، انتشارات مفید.
  6. جمعی از نویسندگان، (1384)، موسوعة نضرة النعیم فی مکارم اخلاق الرسول الکریم صلی الله علیه و سلم، جده، انتشارات دار الوسیلة.
  7. حرعاملی، محمد بن حسن، (1367)، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، قم، انتشارات موسسه آل­البیت علیهم­السلام.
  8. حیدری کمال، (1384)، بحوث فی علم النفس فلسفی، قم، انتشارات دار فراقد.
  9. دکامی، محمد جواد و اسلامی اردکانی، سیدحسن، (1393)، «حبّ و عشق الهی و نقش آن در انگیزش اخلاقی از دیدگاه ابوحامد غزالی»، نشریه پژوهش­های اخلاقی، ش 17، ص 41-55.
  10. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، (1374)، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، انتشارات دارالشامیة.
  11. طبرسی، فضل بن حسن، (1365)، مجمع­البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات ناصرخسرو.
  12. طریحى، فخر الدین بن محمد، (1375)، مجمع­البحرین‏، چاپ سوم، تهران، مرتضوی‏.
  13. علی بن موسی، ابن­طاووس، (1365)، فلاح السائل، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  14. غزالی طوسی، محمد بن محمد، (1392)، احیاء علوم الدین، تهران، انتشارات شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  15. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، (1373)، القاموس المحیط، چاپ اول، بیروت، دارالکتب العلمیة.
  16. فیض کاشانی، محمد بن شاه­مرتضی، (1375)، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، چاپ چهارم، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  17. قرائتی، محسن، (1386)،گناه­شناسی،تهران، انتشارات مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن.
  18. ق‍زوی‍ن‍ی‌، م‍ح‍م‍دح‍س‍ن‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍دم‍ع‍ص‍وم، (1380)، کشف الغطاء عن وجوه مراسم الإهتداء، قم، انتشارات کنگره بزرگداشت محققان ملا مهدی و ملا احمد نراقی
  19. کلینی، محمد بن یعقوب، (1366)، الکافی، تهران، انتشارات دار الکتب الاسلامیة.
  20. کوثری، یدالله، (1386)، «حبّ و بغض در تحلیلی روان­شناختی با نگاهی به آیات و روایات»، معرفت، ش 112، ص 125-142.
  21. مارشال ریو، جان، (1387)، انگیزش و هیجان، ترجمه: یحیی سیدمحمدی، تهران، نشر ویرایش.
  22. مجلسی، محمد باقر، (1363)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار ائمه الاطهار، چاپ اول، بیروت، انتشارات دار احیاء التراث العربی.
  23. مصطفوى حسن‏، (1388)، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم‏، چاپ سوم، بیروت، دارالکتب العلمیة، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی‏.
  24. معن، حسین، (1370)، نظرات فی الاعداد الروحی،لبنان، انتشارات موسسه العارف للمطبوعات
  25. مفید، محمد بن محمد، (1371)، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، چاپ اول، قم، انتشارات کنگره شیخ مفید.
  26. مقرم، عبدالرزاق، (1383)، مقتل الحسین(ع)، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات.
  27. مکارم شیرازی، ناصر، (1385)، اخلاق در قرآن، قم، انتشارات مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه­السلام).
  28. موسوی خمینی، روح الله، (1380)، شرح چهل حدیث، چاپ بیست و چهارم، قم، انتشارات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  29. وجدانی، فاطمه،(1395)، «تدوین الگوی منابع انگیزش اخلاقی در قرآن (بر اساس تفسیر المیزانفصلنامه علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، ش 7، ص 5-20.
  30. هیلگارد، ارنست و دیگران، (1399)، زمینه روان­شناسی، چاپ چهلم، ترجمه: محمدنقی براهنی و دیگران، تهران، انتشارات رشد.