نقش عقل ورزی در جلب محبت به خداوند از نگاه قرآن و حدیث با تکیه بر نظر جوادی آملی

افراسیابی, فاطمه; حسینی نیا, سید محمدرضا

doi:1022064/arq.2021.138622

نقش عقل ورزی در جلب محبت به خداوند از نگاه قرآن و حدیث با تکیه بر نظر جوادی آملی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، علوم قرآن و حدیث، دانشگاه ایلام

² دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه ایلام

1022064/arq.2021.138622

چکیده

جلب محبت خداوند از جمله اهداف بعثت پیامبران و اوصیاء ایشان است، که معلول عوامل فراوانی از جمله رشد فضائل اخلاق فردی است. عقل ورزی به عنوان یکی از فضائل اخلاق فردی، امروزه برای بهره گیری از شناخت جهان هستی ضرورت دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای- نرم افزار و استناد به آیات قرآن و روایات معصومان(ع) و تأکید بر نظرات آیت الله جوادی آملی در بررسی نقش عقل ورزی بر جلب محبت خداوند به این نتایج دست یافته است که تبعیت از اوامر الهی و معصومان(ع)، در دعوت به تدبر در مورد جهان هستی، عامل مهم دستیابی به محبت و معرفت خداوند است، که با افزایش آن ایمان واقعی حاصل می شود. لذا عقل ورزی سرمایه ای الهی برای تدبیر در امور زندگی و اصلاح امور آخرت است، که منجر به بروز ایمان واقعی و پذیرش حق به عنوان تنها محبوب حقیقی می شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27833542.1400.1.1.6.4

عنوان مقاله [English]

The role of rationality in attracting love to God from the perspective of Quran and Hadith based on Javadi Amoli

نویسندگان [English]

Fatemeh Afrasiabi ¹
Seyed Mohammad Reza Hosseininia ²

¹ PhD Student, Quran and Hadith Sciences, Ilam University

² Associate Professor, Department of Quran and Hadith, Ilam University

چکیده [English]

Attracting the love of God is one of the goals of the sending the prophets and their caliphs, which is the result of many factors, including the growth of the virtues of individual morality. Rationality as one of the virtues of the individual morality, is necessary to benefit from the universe knowledge. The present study is a descriptive-analytical method and library and software collects and quotes from verses of the Quran and narrations of the Infallibles (AS) and emphasizes the views of Ayatollah Javadi Amoli in examining the role of rationality in attracting God's love has reached the following results: obedience to the divine commands and the infallibles (AS), in order to call to contemplation about the universe, is an important factor in achieving the love and knowledge of God, that with its increase the true faith can be obtained; Therefore, rationality is a divine resource for planning in the affairs of life and reforming the affairs of the Hereafter, which leads to the emergence of true faith and the acceptance of Allah [Haqq] as the only beloved.

کلیدواژه‌ها [English]

God's Love
Reason
Rationality
Ayatollah Javadi Amoli

مراجع

*قرآن

*نهجالبلاغه
1. ابنسیده مرسی، علی بن اسماعیل، (1421ق)، المحکم و المحیط الاعظم، محقق: عبدالحمید هنداوی، بیروت، محمدعلی بیضون.
2. ابنمنظور، محمدبن مکرم،(1414ق)، لسانالعرب،بیروت، دار صادر.
3. انصاری قمی، مهدی، (بیتا)، اکمال غررالحکم، تهران، دلیل ما.
4. ایمانی خوشخو، مریم و دیگران، (1391)، «عوامل و موانع اندیشهورزی از منظر قرآن»، فصلنامه علمی ترویجی علم، ش 3.
5. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد،(1366)، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
6. جعفرى، یعقوب، (1376)،تفسیر کوثر، قم، هجرت.
7. جوادی آملی، عبدالله و دیگران،(1394)، ادب فنای مقربان، قم، اسراء.
8. جوادی آملی، عبدالله، (1378الف)، معرفتشناسی در قرآن، قم، اسراء.
9. جوادی آملی، عبدالله، (1385)، توحید در قرآن، قم، اسراء.
10. جوادی آملی، عبدالله، (1387-1389)،تفسیر تسنیم،قم، اسراء.
11. جوادی آملی، عبدالله، (1398ب)، «فطرت در آینه قرآن»، فصلنامه علمی انسانپژوهی دینی، محلاتی، ش 23.
12. جوادی آملی، عبدالله،(1378ب)، معاد در قرآن، قم،اسراء.
13. جوادی آملی، عبدالله،(1387)، مبادی اخلاق در قرآن، قم، اسراء.
14. جوادی آملی، عبدالله،(1389ب)،انتظار بشر از دین، قم، اسراء.
15. جوادی آملی، عبدالله،(1397)، ادب قضاء در اسلام، قم، اسراء.
16. جوادی آملی، عبدالله،(1398الف)، مراحل اخلاق در قرآن، قم، اسراء.
17. جوهری فارابی، اسماعیل بن حماد،(1404ق)، تاج اللغة و صحاح العربیة، محقّق: عبدالغفور عطار،بیروت، دارالعلم ملایین.
18. حرانی، ابنشعبه،(1382)، تحف العقول عن آل الرسول، مترجم: صادق حسنزاده، قم، آل علی(ع).
19. حسینی زبیدی، محمدبن محمد مرتضی، (1385)، تاج العروس من جواهرالقاموس، بیروت، دارالهدایة.
20. خلیلی، محمدحسین،(1432ق)، مقام محبّت الهی از منظر حکمت و عرفان نظری، قم، المصطفی.
21. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1387)، مفردات الفاظ قرآن کریم، قم، نوید اسلام.
22. رحیمی، احسان و دیگران، (1397)، عقل و عقلورزی از منظر روایات به عنوان مبنایی برای سرمایه های سازمان(انسانی، اجتماعی، روان شناختی و معنوی)، مدیریت سرمایههای اجتماعی، دوره پنجم، ش 4.
23. زینلی، محمدعلی، (1398)،«مهارتهای عقلورزی در قرآن و استلزامات آن برای اصلاح یا تکمیل «برنامه فلسفه برای کودکان»»، دوفصلنامه علمی پژوهشی تربیت اسلامی، سال چهاردهم، ش 28.
24. سلطانی کوهانستانی، مریم، (1398)، انسانشناسی صدرایی، دو فصلنامه علمی، فرهنگی- اجتماعی ساواندیشه، سال دوم، ش 5.
25. صالحی ساداتی، علیرضا و دیگران، (1397)، «فلسفه اخلاق جوادی آملی»، اخلاق وحیانی، پیاپی14، ش 10.
26. طباطبایی، سیدمحمدحسین،(1374)، تفسیر المیزان، مترجم: محمدباقرموسوی همدانی، قم، نشر اسلامى.
27. طباطبایى، سیدمحمدحسین،(1360)، المیزان فی تفسیر القرآن، اسماعیلیان، بیجا، دارالکتاب الاسلامیة.
28. طبرسی، حسن بن فضل،(1370)،مکارم الأخلاق، قم، شریف رضی.
29. عسکرزاده مزرعه، اکرم، (1398)، «عقل نظری و عقل عملی از نظر ملاصدرا»، دوفصلنامه علمی، فرهنگی- اجتماعی ساواندیشه، سال دوم، ش 5.
30. فنایی اشکوری، محمد، (1387)، «نسبت عقل و ایمان در آموزههای اسلامی»، مجله معرفت، ش 133.
31. فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی،(1383)، محجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه.
32. فیّومی، احمدبن محمد، (1414ق)، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر، قم، دارالهجرة.
33. قرشی بنایی، علیاکبر، (1307)، قاموس قرآن، تهران، اسلامیه.
34. کاشی، عبدالرزاق بن جلال الدین، (بیتا)، شرح منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری، قم، نشر بیدار.
35. کلینی، محمدبن یعقوب،(1407ق)، اصول کافی، تهران، اسلامیه.
36. مجلسی، محمدباقر، (1387)، بحارالانوارالجامعه لدررالاخبار الائمه الاطهار، تهران، اسلامیه.
37. مجلسی، محمدباقر، (1404ق)، مرآة العقول فی شرح اخبارالرسول،تهران، دارالکتب اسلامیة.
38. محمدی ریشهری، محمد، (1384)، میزان الحکمة، قم، دارالحدیث.
39. مصباحی جمشید، پرستو، (1398)، «بررسی امکان تربیت دینی بر مبنای نظریه عقلانیت وحیانی با تکیه بر نظریات علامه جوادی آملی»،اخلاق وحیانی، پیاپی 16، ش 2.
40. نراقی، احمد، (1386)، معراج السعادة،تهران، حلم.
41. نراقی، محمدمهدی، (بیتا)، جامع السعادات، بیروت، موسسه اعلمی.
42. ورام، ابن ابی فراس حلی، (1436ق)، تنبیه الخواطر و نزهه النواظر، کربلاء، العتبة الحسینیة المقدّسة.