مبانی و روش‌های سبک زندگی در حوزه تعاملات اقتصادی با محوریت صحیفه سجادیه

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده اصول الدین تهران

2 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران پردیس قم

1022064/arq.2022.283317.1008

چکیده

سبک زندگی اسلامی در تعاملات اقتصادی به معنای اصول و روش‌هایی است که جامعه اسلامی در حیات اقتصادی و حلّ معضلات خویش از آن پیروی می‌کند. مباحث اقتصادی اسلام از مباحث اخلاقی آن جدا نیست و کاملاً به یکدیگر آمیخته و این خود یکی از ویژگی‌های مهم اقتصاد اسلامی است. در حوزه تعاملات اقتصادی، نیایش‌های امام سجاد (ع) مشتمل بر بینش‌ها و نیز کنش‌ها و راهکارهای عملی است. امام (ع)، التزام به بینش و تفکرات و باورهایی را برای عملیاتی کردن دستور اسلام در حوزه اقتصاد لازم می‌داند. از مهم‌ترین این باروها و بینش‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: ایمان به عدالت خداوند در حوزه تقسیم رزق، لزوم رضایت به مقدرات الهی، کسب روزی از مهم‌ترین زمینه‌های ابتلاء انسان و غیره. از ادعیه صحیفه سجادیه، راهکارهای عملی فراوانی نیز به دست می‌آید؛ ازجمله: شکرگزاری، حفظ عزت و شرافت، کسب روزی حلال، اقبال به قرآن برای افزایش روزی، میانه‌روی و اعتدال و پرهیز از قرض و بدهکاری و .... روش تحقیق در این مقاله، توصیفی و تحلیلی و متن محور است و هدف، تبیین اصول و روش‌های تعاملات اقتصادی بر اساس دعاهای صحیفه سجادیه است.نگاه اقتصادی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه در حوزه تصحیح و تکمیل اندیشه‌ها و همچنین ارائه روش‌ها و راهکارهای عملی برپایه این نکات کلیدی است: رزق امری است که در جهان خلقت برای همه موجودات معلوم و مقدر است و خداوند با عدالت خود در میان جانداران آن را تقسیم نموده و می‌تواند بر اساس عملکرد انسان دارای برکت و موجب عزت و شرافت او و پیروزی او در ابتلائات الهی باشد؛ چنانکه شکر و التزام به کسب حلال و پرهیز از هرگونه اسراف و تبذیر و میانه‌روی در حوزه تعاملات اقتصادی از مهم‌ترین کلیدهای عملکردهای اقتصادی است که این مبانی و روش‌ها به نحو احسن در ادعیه امام سجاد(ع) و سایر منابع علوم دینی به تصویر کشیده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Principles and methods of lifestyle in the field of economic interactions With the focus on Sahifa Sajjadieh

نویسندگان [English]

  • farideh obudiat 1
  • mahdavirad mohamadali 2
1 Lecturer, Department of Quranic and Hadith Sciences, Faculty of Principles, Tehran
2 Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Tehran, Qom Campus
چکیده [English]

Islamic lifestyle in economic interactions means the principles and methods that Islamic society follows in economic life and solving its problems. The economic issues of Islam are not separate from its moral issues and are completely intertwined, and this is one of the important features of Islamic economics. In the field of economic interactions, the prayers of Imam Sajjad (AS) include insights as well as practical actions and strategies. Imam (AS) considers the attachment to insights, thoughts and beliefs necessary to implement the Islamic laws in the field of economics. The most important of these beliefs and insights are: Belief in God's justice in the field of distribution of provision (Rizq), the necessity of acceptance of divine destinies and obtaining a good provision are among the most important areas of divine test for human (Ibtila). From the supplications of Al-Sahifah Al-Sajjadiyyah, many practical solutions can be obtained; including: Gratefulness, preserving honor and dignity, earning a halal provision, heading toward the Qur'an to increase one's rizq, moderation and equability, and avoiding debt and etc. The research method in this article is descriptive, analytical and text-based, with the aim of explaining the principles and methods of economic interactions based on the supplications of Al-Sahifah Al-Sajjadiyyah.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Lifestyle"
  • "Islamic economics"
  • "economic interactions"
  • "prayers of al-Sahifah al-Sajjadiah
  • knowledge-based solutions"
  • "practical solutions"
  1. فهرست منابع

    1. قرآن کریم.
    2. الصحیفة السجادیة، (1376)، قم، دفتر نشر الهادی.
    3. الصحیفة السجادیة، (1375)، ترجمه: عبدالمحمد آیتی، چاپ دوم، تهران، سروش.
    4. ابن بابویه، محمد بن علی،‌ (1385)، علل الشرائع، چاپ اول، قم،کتاب‌فروشی داوری.
    5. ابن بابویه، محمد بن علی، (1362)، الخصال، تحقیق: علی‌اکبر غفاری، قم، جامعۀ مدرسین.
    6. پاینده، ابو القاسم، (1382)، نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلی الله علیه و آله)، چاپ چهارم، تهران، نشر دنیای دانش.
    7. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، (1410ق)، غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق: سید مهدی رجایی، چاپ دوم، قم، دار الکتاب الإسلامی.
    8. حر عاملی، محمد بن حسن، (1409ق)،‌ وسائل الشیعة، چاپ اول، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
    9. خمینی (ره)، روح الله، (بی تا)، ولایت فقیه، قم، امام مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
    10. راغب أصفهانی، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داوودی،‌ بیروت- دمشق، دار القلم - الدار الشامیة.
    11. صدر، سید محمد باقر، (بی تا)، اقتصادنا، ترجمه: محمدکاظم موسوی، انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم با همکاری جهاد سازندگی مشهد (خراسان).
    12. طباطبایی، سید محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ پنجم، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم.
    13. طبرسی، فضل بن حسن،‌ (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغی، چاپ سوم، تهران، انتشارات ناصر خسرو.
    14. قمی، شیخ عباس، (بی‌تا)، سفینة البحار، قم، نشر اسوه.
    15. کبیر مدنی، سید علیخان بن احمد، (1409ق)، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، تحقیق: محسن حسینی امینی، چاپ اول،‌ قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    16. کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق، (1429ق)، الکافی، تحقیق: دارالحدیث، قم، دارالحدیث.
    17. مطهری، مرتضی، (بی‌تا)، عدل الهی، تهران، انتشارات صدرا.
    18. مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه.
    19. نوری، حسین بن محمد تقی،‌ (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل البیت علیهم السلام.