واکاوی واکنش مؤمنان دربرابر دروغ‌سازی دشمنان علیه بستگان رهبر مسلمانان (با تکیه بر آیات11 تا 20 سوره نور)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

سطح 3 ،فقه و اصول ،حوزه علمیه قم، قم ، ایران .malek2@mailfa.com

1022064/arq.2022.334766.1070

چکیده

دشمنان نظام اسلامی همواره با روش‌های متفاوتی در پی تضعیف و تخریب مسلمانان و نظام اسلامی و مسئولان آن هستند؛ یکی از اقدامات آنان، دروغ‌سازی و نشر حداکثری آن است؛ آیات 11 تا 20 سورۀ نور، که مؤمنان را در بیش از 20 جمله مورد خطاب قرار داده است، بیانگر افک (دروغ‌سازی) دشمنانِ نظام اسلامی است؛ بررسی این موضوع برای جلوگیری از پیروزی دشمنان و تقویت نظام اسلامی مهم است و پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای در این زمینه ضروری است؛ زیرا دشمن به‌شدت با شایعه‌پراکنی و جنگ روانی در حال فشار به جامعۀ اسلامی و تغییر باورهاست و مؤمنان باید روش‌های برخورد و واکنش درست را فراگرفته و اجرایی کنند؛ این نوشته، آیات یادشده را ازمنظر تفاسیر، بررسی و به چیستی و چندگونگی و چرایی و چگونگی واکنش سازگارانه و ناسازگارانه پرداخته است.
این پژوهش با روش نقلی وحیانی (آیات و روایات)، داده‌های کتابخانه‌ای و نرم‌افزاری را به شکل تحلیلی‌توصیفی پردازش کرده است. بررسی برخی پیشینه‌ها نشان می‌دهد تاکنون پژوهش دربارۀ واکاوی واکنش مؤمنان از آیات افک صورت نگرفته است و پژوهشگران، بیشتر به بررسی شأن نزول این آیات پرداخته‌اند؛ ازاین‌رو نوشتار حاضر با این دیدگاه نو، واکنش مؤمنان را به چنین مسئله‌ای بررسی کرده است. برخی از نتایج چنین است: واکنش سازگارانه با دروغ و دروغ‌سازان نتیجۀ ضعف ایمان و بی‌بصیرتی است و سبب تضعیف جایگاه رهبری خواهد شد و بی‌تفاوتی در این مسئله عذاب عظیم و دردناکی در پی دارد، اما واکنش ناسازگارانه دربرابر دروغ‌سازان نتیجۀ ایمان و دین‌داری است و سبب خوش‌گمانی به مؤمنان و بدگمانی به دشمنان و مانع وقوع منکرات خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the reaction of the believers against the lying of the enemies against the relatives of the Muslim leadership (based on verses 11 to 20 of Surah Noor)

نویسنده [English]

  • syeed malek khademi
Level 3 Jurisprudence and Principles of Qom Seminary, Qom, Iran.(corresponsible author).malek2@mailfa.com
چکیده [English]

The enemies of the Islamic government always seek to weaken and destroy the Muslims and the Islamic government and its officials in different ways; One of their actions is to fabricate lies and spread them to the maximum; Verses 11 to 20 of Surah Al-Noor, which addresse the believers in more than 20 sentences, express the calumny (Ifk) of the enemies of the Islamic government; It is important to study this issue to prevent the achievement of the enemies and to strengthen the Islamic administration. Thus, practical and developmental researches in this field are necessary; because the enemy is putting a lot of pressure on the Islamic society and changing beliefs through spreading lies and psychological warfare, and the believers must learn and implement the right methods of dealing and reacting to it.
This article examines the aforementioned verses according to the interpretations and addresses what the active and passive reactions are, their types, reasons and how they are. This research has processed library and software data in a descriptive-analytical method by narrative-revelatory manner (verses and hadiths). An examination of some backgrounds shows that so far no research has been done on the analysis of the believers' reaction to the verses of Ifk, and scholars have mostly studied the occasion of revelation of these verses. Therefore, the present article, with this new perspective, examines the reaction of believers to such an issue. 
Some of the results are as follows: A passive reaction to the lies and liars is the result of weak faith and lack of insight, and will weaken the position of leadership, and indifference in this issue will lead to great and painful torment, but an active reaction against liars is the result of faith and religiosity, and it leads to be optimist about the believers and pesimist against the enemies, as well as it prevents the occurrence of immoralities. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptive reaction
  • maladaptive reaction
  • Afk
  • lying
  • leadership and relatives
  1. کتاب‌نامه

    • قرآن مجید، ترجمۀ مکارم شیرازی با اندکی تغییر.
    1. ابن بابویه، محمد بن علی، (1406ق)، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، چاپ دوم، قم، دار الشریف الرضی للنشر.
    2. ابن فارس، أحمد بن فارس، (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب اعلام اسلامی.
    3. ابن منظور، محمد بن مکرم، (1414ق)، لسان العرب، تحقیق: جمال الدین میر دامادی، چاپ سوم، بیروت، دار الفکر.
    4. امیری، منوچهر، (1351)، فرهنگ داروها و واژه‌نامه‌های دشوار، چاپ یکم، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
    5. آلوسی، سید محمود، (1415 ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیة، چاپ یکم، دارالکتب العلمیه.
    6. بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، (1416ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، چاپ یکم، تهران، بنیاد بعثت.
    7. بیضاوی، عبد الله بن عمر، (1418ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: محمد عبد الرحمن المرعشلی، چاپ یکم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    8. جوادی آملی، عبدالله، (1396)، درس خارج تفسیر سال 1390-91ش (تفسیر تسنیم)، مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیۀ اصفهان، سایت مدرسه فقاهت.
    9. حسن بن علی، امام یازدهم (ع)، (1409 ق)، التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری (ع)، چاپ یکم، قم، مؤسسه امام مهدی (عجّل الله تعال فرجه الشریف).
    10. حسینی زبیدی، محمد مرتضی، (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق: علی هلالی و علی سیری، چاپ یکم، بیروت، دارالفکر.
    11. حسینی علی آباد، سید روح الله، (1397ش)، «نگاه قرآنی به شایعه و شبهه، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه»، نشریۀ معرفت. شمارۀ 4.
    12. حسینی، سید محمد رضا، (1398)، «نقد و برررسی تطبیقی شأن نزول آیۀ افک با رویکردی تاریخی»، دو فصلنامۀ پژوهش‌های تفسیر تطبیقی، س4، ش3.
    13. حسینیان مقدم، حسین، (1384)، «بررسی تاریخی_تفسیری حادثۀ افک»، تاریخ در آیینۀ پژوهش، ش7.
    14. خامنه­ای، سید علی، (01/ 11/ 71)، بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام، به مناسبت عید مبعث.
    15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دارالقلم.
    16. زحیلی وهبة بن مصطفی، (1418ق)، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، چاپ دوم، دار الفکر المعاصر.
    17. صادقی تهرانی، محمد، (1365)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، چاپ دوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
    18. طباطبایی، سید محمد حسین، (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، انتشارات اسلامی.
    19. طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمد جواد بلاغی، چاپ سوم، تهران، نشر ناصر خسرو.
    20. طیب سید عبد الحسین، (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، نشر اسلام.
    21. عسکری، حسن بن عبدالله، (1400ق)، الفروق فی اللغة، چاپ یکم، بیروت، دارالآفاق الجدیدة.
    22. فخررازی، محمد بن عمر، (1420ق)، مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
    23. قرائتی، محسن، (1383)، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    24. قشیری، عبدالکریم بن هوازن، (بی­تا)، لطائف الاشارات، تحقیق: ابراهیم بسیونی، چاپ سوم، مصر، الهیئة المصریة العامه للکتاب.
    25. قمی مشهدی محمد بن محمدرضا، (1368)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق: حسین درگاهی، چاپ یکم، تهران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
    26. قونوی، اسماعیل بن محمد، (1422ق)، حاشیة القونوی علی تفسیر البیضاوی، چاپ یکم، بیروت، دار الکتب العلمیة.
    27. کلینی، محمد بن یعقوب، (1407ق)، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ چهارم، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    28. کوفی اهوازی، حسین بن سعید، (1404ق)، المؤمن، قم، مؤسسة الإمام المهدی (ع)‌.
    29. مازندرانی، محمد، (1379)، شایعه در قرآن و روایات، مجلۀ پیام حوزه، ش 25.
    30. ماوردی، علی بن محمد، (بی‌تا)، النکت و العیون، چاپ یکم، بیروت، دارالکتب العلمیة.
    31. مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی، (1403ق)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار(ع)، چاپ دوم، بیروت.
    32. مدرسی سید محمد تقی، (1419ق)، من هدی القرآن، چاپ یکم، تهران، دار محبی الحسین (ع).
    33. مروِّج، حسین، (1379)، اصطلاحات فقهی، قم، بخشایش.
    34. مصطفوی، حسن، (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگی اسلامی.
    35. مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
    36. مکارم، حمید، (1378)، شایعه‌سازی و راه مقابله با آن، ماهنامه مکتب اسلام، ش3.
    37. نوفل، احمد، (1407ق)، الاشاعة، چاپ سوم، عمان، دارالفرقان للنشر و التوزیع.
    38. سایت خبرگزاری حوزه، (09/08/1397): https://www.hawzahnews.com.
    39. سایت فیلسوف‌یار، (28/06/1397)، یادداشت‌های دکتر دینانی: https://philosophyar.net/dinani/ .